Butterfly pea or Blue pea
อัญชัน (อังกฤษ: Asian pigeonwings; ชื่อวิทยาศาสตร์: Clitoria ternatea L.) เป็นไม้เถา ลำต้นมีขนนุ่ม มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาใต้ ปลูกได้ทั่วไปในเขตร้อน มีชื่อพื้นเมืองอื่นอีกคือ แดงชัน (เชียงใหม่) และเอื้องชัน,เองชัญ (เหนือ) เมื่อคั้นออกมาจะได้เป็นสีฟ้า ลักษณะของดอกอัญชันจะมีสีขาว สีฟ้า สีม่วง ส่วนตรงกลางดอกจะมีสีเหลือง และรูปทรงคล้ายหอยเชลล์
วิธีนำดอกอัญชัน (Butterfly pea or Blue pea) มาใช้ประโยชน์
สีจากกลีบดอกสดมีสีน้ำเงินด้วยสารแอนโทไซอานิน ใช้เป็นสารบ่งชี้ (indicator) แทนลิตมัส (lithmus)เมื่อเติมน้ำมะนาว (กรด) ลงไปเล็กน้อยจะกลายเป็นสีม่วง
- ดอก สกัดสีมาทำสีผสมอาหาร มีความปลอดภัยต่อร่างกายเพิ่มสีสันให้สดสวย หุงข้าวสวย ข้าวเหนียว ผสมแต่งสีในขนมหวานไทย ๆ เช่น ขนมเรไร ขนมน้ำดอกไม้ ขนมขี้หนู ขนมชั้น ขนมดอกอัญชัน ข้าวเหนียวตัด ใช้แต่งสีอาหารเช่น หุงข้าวผสมสีจากน้ำคั้นดอกอัญชัญได้สีน้ำเงินม่วงสวย รับประทานเป็นข้าวยำปักษ์ไต้ เป็นต้น
- น้ำคั้นจากดอกอัญชัน ใช้ดื่มดับกระหาย และยังมีฤทธิ์เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ เสริมภูมิต้านทานได้อีกด้วย ช่วยเพิ่มความสามารถในการมองเห็นให้ดียิ่งขึ้น
ประโยชน์ที่ร่างกายจะได้รับจากดอกอัญชัน
ดอกอัญชันมีสารแอนโธไซยานิน(สารรงควัตถุ ที่ทำให้มีสี) ซึ่งสารนี้จะพบในผลไม้และดอกไม้ที่มีสีน้ำเงิน สีแดง และสีม่วง มีคุณสมบัติเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ โดยที่พืชจะสร้างสารนี้ขึ้นมาเพื่อป้องกันดอกและผลของตัวเอง โดยป้องกันอันตรายจากแสงแดด สารแอนโธไซยานิน มีคุณสมบัติช่วยชะลอความชรา โดย ป้องกันความจำเสื่อม ผิวพรรณหน้าตา เพราะมีผลในการเพิ่มปริมาณสาร อะซิตี้โกลีน และลดปริมาณสารอะซิตี้โกลีนแอสเตอเลส (ซึ่งหากมีสารตัวนี้มากจะทำให้ความจำเสื่อม)
สารแอนโธไซยานิน มีอยู่มากในดอกอัญชันมีประโยชน์ต่อสุขภาพ เช่น ช่วยเพิ่มความสามารถในการมองเห็น เนื่องจากสารตัวนี้ จะไปเพิ่มการไหลเวียนในหลอดเลือดเล็กๆ เช่น หลอดเลือดส่วนปลายทำให้กลไกที่ทำงานเกี่ยวกับการมองเห็นแข็งแรงขึ้น เพราะมีเลือดไหลเวียนมาเลี้ยงมากขึ้น ในขณะนี้ ก็มีการศึกษาวิจัยทางคลินิก เกี่ยวกับ และความสามารถของ"สารแอนโธไซยานิน" ที่มีอยู่ในดอกอัญชันยังเข้าไปช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของดวงตา เช่น ตาเสื่อมที่เกิดจากโรคเบาหวาน โรคต้อหิน โรคต้อกระจก และยังทำให้เลือดไปเลี้ยงรากผมมากขึ้น ทำให้เซลล์รากผมแข็งแรงขึ้นอีกด้วย
ใน ดอก เมล็ด ใบ และรากของอัญชันยังมีสารต่าง ๆ ที่สำคัญ อีก ดังนี้
สารอดีโนซีน (adenosine) มีคุณสมบัติช่วยกระตุ้นการเต้นของหัวใจ
สารแอสตรากาลิน (astragalin) ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ลดภาวะการแข็งตัวของหลอดเลือดแดง
สารเคอร์เซติน (quercetin) เป็นสารที่มีบทบาทสำคัญในการป้องกันโรคหลอดเลือดและโรคหัวใจ
นอกจากนี้ยังมี
สารแอฟเซลิน (afzelin)
สารอปาราจิติน (aparajitin)
กรดอราไชดิก (arachidic acid)
กรดชินนามิกไฮดรอกซี (cinnamic acid, 4-hydroxy)
และสารซิโตสเตอรอล เป็นต้น
อาหารที่มีสีน้ำเงิน/สีม่วง ได้แก่ กะหล่ำปลีม่วง มันสีม่วง องุ่นแดง ชมพู่มะเหมี่ยว ชมพู่แดงอื่นๆ ลูกหว้า ลูกไหน ลูกพรุน ลูกเกด ข้าวแดง ข้าวนิล ข้าวเหนียวดำ ถั่วแดงและถั่วดำ มะเขือม่วง หอมแดง หอมหัวใหญ่สีม่วง บลูเบอร์รี่ น้ำดอกอัญชัน น้ำว่านกาบหอย มันต้มสีม่วง และเผือก
ข้อควรระวัง
การบรรยายของท่านรองศาสตราจารย์พร้อมจิต ศรลัมพ์ จากคณะเภชสัชศาสตร์ มหิดล ร่วมบรรยายสรรพคุณของเครื่องปรุง
ดอกอัญชัน : บำรุงดวงตา ทำให้ตาสว่างที่มหิดล ท่านบอกว่า อย่าให้น้ำอัญชันสีเข้มเกินไป เพราะจะทำให้ไตนั้นทำงานหนัก ในการขับสารสีจากอัญชันออกมา หากต้องการน้ำดอกอัญชันสีม่วง ให้เพิ่มน้ำมะนาวลงไป 2 ช้อนชา
เนื่องจากดอกอัญชันนั้นมีในการฤทธิ์ละลายลิ่มเลือด สำหรับผู้มีเลือดจางห้ามรับประทานดอกอัญชันเด็ดขาด หรืออาหารเครื่องดื่มที่ย้อมสีด้วยอัญชันก็ไม่ควรรับประทานบ่อยๆ
ข้อมูลอ้างอิง
- อัญชัน จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
http://goo.gl/csBLkN
- Greenerald Cosmetics
http://goo.gl/M9xcGD
- แอนโธไซยานิน student.chula
http://www.student.chula.ac.th/~53371125/board.html
- Thai Herb Therapy
http://thaiherbtherapy.com/Herbs/Herb_Aunchan.html
- กินให้เป็นรู้ให้ทัน ครั้งที่ 5/2550 งานโภชนาการ - CoP Webboard
วันพุธที่ 19 กันยายน 2550
http://medinfo.psu.ac.th/KM/copboard/view.php?No=41
- ส่วนที่ใช้ ดอก เมล็ด ใบ ราก และสารประกอบ L3nr - Learners.in.th
http://goo.gl/Y1H3vB
Butterfly Pea Tea Thai 'Anchan' wild blue herbal flower tea (Proanthocyanidins)
Clitoria ternatea
Butterfly Pea is an ancient Thai herbal plant. Its flower has three different colors white, blue, and purple. Not only beautiful, Butterfly Pea first gained its reputation as a powerful hair strengthener in the traditional Thai medicine. leaves, flowers, seeds, and roots are all used as medicinal herbs. According to Thai culture & folklore, butterfly pea flowers are squeezed to make Anchan tea, and as a coloring forThai desserts in blue and purple colors.
It also provides anthocyanin to improve eyesight, treat opthalmitis and eye infections, nourish hair, provide antioxidants and boost body immunity. Many health & beauty products are derived from this flower because of the positive effects of the flavanoid, Quercetin has on skin & hair. The hot or cold tea is extremely thirst quenching and relaxing.
Anthocyanins are highly concentrated in the deep blue pigments of wild Butterfly Pea, which contain higher levels of anthocyanins than many other foods. They belong to a group of natural compounds, called flavonoids, found in the skins of many plants that have high antioxidant capacity and other bioactivity.
Researchers focused on the relationship between anthocyanin consumption and type 2 diabetes by examining data from over 200,000 men and women participating in long-term health studies.
In the study, they found that higher consumption of anthocyanins was associated with lower risk of type 2 diabetes, possibly due to their high content of anthocyanins, said Walter Willett, MD, DrPH, Professor of Epidemiology and Nutrition at Harvard School of Public Health and the studys lead author.
Proanthocyanidin with its high content of the flavonol quercetin improves eyesight, treat opthalmitis & eye infections, nourishes hair & skin, provides antioxidants and boosts body immunity. Clinical research in butterfly pea indicates that it has potential health effects against eye degeneration caused by diabetes, glaucoma, cataract and other eye related problems. It is said that the butterfly pea flower is one of the most valuable natural herbal plants in Thailand.
Benefits: Natural anti-oxidant, improves blood circulation. helps prevent hair loss and graying hair. Cleanses blood, & improves night vision, revitalizes skin & hair
Eng. info:Siam Natural
http://www.paradisemoon.com/herbal/Siam-Natural_Butterfly_Pea.htm
